Evlat edinmek için gereken şartlar nelerdir? Evli olmayan biri çocuk evlat edinebilir mi? Avukat Halil İbrahim Çelik evla edinme prosedürü hakkında merak edilen her şeyi anlattı.

Evlat edinme, edindirilmeye uygun bir çocuk ile edinmeye uygun kişi veya eşler arasındaki hukuki bağ kurularak bu şahıslar arasında çocuk ebeveyn ilişkisi kurulmasına denir. Evlat edinmenin gerçekleşmesi için kanunda yazılı şartlar gerçekleşmeli ve mahkemeye başvuru yapılmalıdır. Ancak hakim kararı ile çocuk ile kişi veya eşler arasında hukuki bağ kurulmuş olur. Evlat edinmenin ne şartlarda gerçekleşebileceği 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 305 ile 320. maddeleri arasında belirtilmiştir.
Bir çocuğun evlat edinilebilmesi için eşler tarafından en az 1 yıldan bu yana çocuğa bakılmış ve eğitilmiş olması gerekmektedir. Evlat edinmenin çocuğun yararına olması ve varsa diğer çocukların haklarına haksız bir zarar getirmemesi gerekmektedir.
Türkiye’de evlat edinme, evli çiftler tarafından yapılabileceği gibi kanundaki şartları taşıyan evli olmayan kimse de evlat edinebilir. Eşlerin evlat edinmeleri için 5 yıldan bu yana evli bulunmaları ve 30 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Evlenmemiş olan şahıs da 30 yaşını doldurmuş olmak kaydıyla tek başına evlat edinebilir. Ancak evli olmayan kişiler birlikte evlat edinemezler.
En az 18 yaş fark olmalı

Çocuk ile evlat edinecek kişi veya eşler arasında en az 18 yaş fark bulunmalıdır. Ayrıca çocuk ayırt etme gücüne sahipse rızası aranır. Çocuğun rızası yoksa evlat edinme işlemi yapılamaz. Ayrıca evlat edinecek çocuğun varsa anne ve babasının da rızası alınmalıdır. Bu rıza mahkeme karşısında sözlü veya yazılı olarak yapılır ve tutanağa geçirilir. Bu rızanın geçerli olabilmesinin diğer şartı da çocuğun doğumunun üzerinden en az 6 hafta geçmesidir. Çocuğun anne ve babası rızayı verdikten sonra 6 hafta içerisinde rızalarını geri alabilirler. Anne ve baba çocuğa bakım yükümlülüklerini yerine getirmiyorsa evlat edinme işleminde bu şahısların rızası aranmaz.
Evli çiftler birbirinin çocuğunu evlat edinebilir mi?

Evli çiftlerin birbirlerinin çocuklarını evlat edinmeleri de mümkündür. Burada eşlerin yine 30 yaşını doldurmuş olmaları ve 2 yıldan bu yana evli bulunmaları yeterlidir. Bu şartlar varsa eşler birbirlerinin çocuklarını evlat edinebilirler.
Evli eşlerden birinin sürekli ayırt etme gücünden yoksun olması veya 2 yıldan bu yanadır nerede olduğunun bilinmediği hususları söz konusu ise diğer eş 30 yaşını doldurmuş olmak koşulu ile evlat edinebilir. Bu şartların varlığı halinde kanun koyucu evliliğin devamı için bir süre aramamıştır.
Evlatlık ilişkisinin kurulması ile anne ve babaya ait yükümlülükler evlat edinene geçer. Çocuk artık evlat edinenlerin kanuni mirasçısı haline gelir. Evlatlık 18 yaşını doldurmamışsa evlat edinenlerin soyadını alır. Çocuk küçükse evlat edinen çocuğa yeni bir isim verebilir. Yani evlatlık ile kişi veya eşler arasında soy bağı kurulur ve bütün unsurlar bu şekilde gerçekleşir.
Evlat edinmeye ilişkin bilgi ve belgeler taraflar istemedikçe mahkeme tarafından hiçbir şekilde açıklanamaz.