Polikistik Over Sendromu ( PKOS ) kadınların hormonlarındaki dengesizlikten kaynaklanan bir sorundur.
Polikistik Over Sendromu ( PKOS ) adet döngüsünde sorunlara yol açabilir ve gebe kalmayı zorlaştırabilir. Eğer tedavi edilmezse zaman içinde diyabet ve kalp hastalığı gibi sağlık problemlerine yol açabilir.
Polikistik Over Sendromu kadınlar arasında yaygın bir sorun sayılabilir. Her 15 kadından 1 tanesinde PKOS görülebilmektedir. Belirtileri sıklıkla ergenlik yıllarında başlar. Erken dönemlerde teşhis ve tedavi yapılması belirtileri kontrol altına almaya yardım edebilir ve uzun dönemde gelişebilecek sorunları engelleyebilir.
Polikistik Over Sendromunda ne olur?
Hormonlar birçok farklı süreci başlatan kimyasal mesaj taşıyıcılarıdır. Bu süreçler arasında gelişim ve enerji üretimi de bulunmaktadır.
Polikistik Over Sendromunda hormonlarda dengesizlik olur. Bir hormondaki değişme bir başka hormondakini tetikler. Örneğin:
1. Cinsiyet hormonunda bir dengesizlik olabilir. Yumurtalıklar daha fazla androjen hormonu ( erkek cinsiyet hormonu ) ortaya çıkarabilir. Bu sorun ovulasyonu durdurabilir, aknelere neden olabilir ve vücutta ve yüzde fazladan tüy oluşmasına neden olabilir.
2. Vücutta insülin kullanımında bir sorun olabilir ( insülin direnci ). Vücut insülini iyi kullanamadığı zaman kan şekeri düzeyi yükselmektedir. Zaman içinde bu artış diyabet sorunu riskini artırır.
Polikistik Over Sendromunun belirtileri nelerdir?
Polikistik Over Sendromunda belirtiler başlangıçta hafif düzeydedir. Belirtilerin çoğu aynı anda görülebileceği gibi birkaçı da görülebilir. Polikistk Over sendromunun en yaygın belirtileri şunlardır:
Akne, ciltte yağlanma
Kilo alımı ve fazla kiloları vermede sorun
Vücutta ve yüzde fazladan oluşan tüylenmeler
Saçlarda incelme ve hatta seyrelme
Düzensiz adet döngüsü. Polikistik Over Sendromunda 1 yıldaki adet döngüsü genelde 9’ dan daha az gerçekleşir. Bazı kadınlarda adet döngüsü durur. Bazılarında ise çok ağır kanamalar meydana gelebilir.
Doğurganlık sorunları. Polikistik Over Sendromu olan kadınlarda gebe kalmada güçlükler yaşanır.
Depresyon.
Polikistik Over Sendromu yaşayan kadınlarda depresyon sorunu da görülebilmektedir.
Ayrıca yumurtalıklarda çok küçük kistler gelişebilir. Bu kistler zararlı değildir. Fakat hormon dengesizliğine neden olabilir. Hastalık adını bu kistlerden alır. Fakat kistler bu hastalıkta temel sorun değildir.
Polikistik Over Sendromunun nedenleri nelerdir?
Polikistik Over sendromunda temel neden hormon düzeylerindeki değişmeler ve dengesizliklerdir. Hormon düzeylerindeki değişmelerin bir veya birçok nedeni olabilir.
Ailesel yatkınlık ( anne veya baba tarafından ) hormon düzeylerinde değişmelere yol açarak Polikistik Over Sendromuna neden olabilir.
Polikistik over sendromunda çok fazla erkekik hprmunu üretimi vardır. Progesteron düzeyi ise normalin altındadır.
Polikistik Over Sendromu nasıl teşhis edilir?
Hekim hastanın sağlık geçmişini, belirtileri ve adet döngüsünü sorgular. Hekim fiziksel bir muayene yaparak belirtilere bakar ( yüz ve vücutta ekstradan kıllanma, yüksek kan basıncı v.b. ). Ayrıca kilo ve boy kontrolü yapılır.
Yumurtalıklarda kist için pelvik ultrason çekilebilir. Hekim ultrason olmadan da belirtilerin Polikistik Over Sendromu olduğunu söyleyebilir.
Polikistik Over Sendromu nasıl tedavi edilir?
Düzenli egzersiz, sağlıklı besinler ve kilo kontrolü polikistik over sendromunun tedavisinde çok önemlidir. İlaçlar hormon dengesini sağlamada kullanılabilir. Tedavi istenmeyen belirtileri azaltmaya ve ileri dönemlerde gelişebilecek sorunları engellemeye yardımcı olur.
Düzenli egzersiz ve sağlıklı besinlerle kan basıncını ve kolesterolü kontrol altına almak mümkündür. Bu diyabet ve kalp hastalığının riskini azaltır.
Kalp dostu bir beslenme oldukça faydalı olacaktır. Bol meyve ve sebze, fasulyegiller, tam tahıllar tüketilmelidir. İşlenmiş besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Ayrıca uzman bir diyetisyen eşliğinde bir beslenme programı uygulamak da gerekir.
Kilo vermek de polikistik over sendromunda faydalı olur. Kilo vermek hormonal dengeye katkı sağlayabilir ve adet döngüsüne yardımcı olabilir.
Sigara içenler sigarayı bırakmalıdır. Sigara içen kadınlarda androjen hormonu ( erkek cinsiyet hormonu ) düzeyleri daha yüksektir. Sigara ayrıca kalp hastalığı riskini artırır.
Hekim ayrıca doğum kontrol hapı, diyabet ilacı ve doğurganlık ilacı önerebilir.
Belirtilere yönelik tedavi de uygulanır. Cilt sorunları için ( akne ) akne ilacı kullanılır. Aşırı tüylenme için traş etme ve tüy dökücü krem kullanılabilir. Fakat bunlar geçici yöntemlerdir. Lazerli epilasyon pahalı olmakla birlikte tüy dökme için daha kalıcı bir yöntemdir.