buse

Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Akmaz, fitness, pilates, halı saha maçları gibi en çok tercih edilen sporlarda ortaya çıkabilecek sağlık sorunları ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verdi...
Koşu

En sık görülen sorunlar
Aşırı kullanım problemleri, adalede kronik yorgunluklar, kas ve tendon zorlanmaları, aşırı kullanım yaralanmaları, eklem ve bağ yaralanmaları ile menisküs lezyonları görülür. Araştırmalara göre tüm bunların nedeni; antrenman yanlışlıkları (mesafe ve temponun ani artması), anatomik faktörler ile ayakkabı ve zemin kaynaklıdır. Tedavi süreleri, sorunun durumuna göre değerlendirilir.
Ne yapmalı?
Aktiviteye başlamadan önce medikal bir kontrolün yapılması kaçınılmazdır. Bu kontrol özel bir merkezde yapılmalıdır. Buradaki amaç; genel olarak bir sporu yapmaya ya da belirli bir spor için muhtemel yasaklı durumların varlığını saptamaya yöneliktir. Bu durum EKG, kardiyak enzimler, röntgen ve hastanın muayenesiyle araştırılır.

Koşudan önce
• Soğuk havalarda koşarken uzun kollu giysinizin üzerine rüzgarlık veya yağmurluk giyin. Fermuarlı tercih edin ki, fazla ısındığınızda açıp ısınızı dengeleyebilesiniz.
• Koşularınıza mümkünse rüzgâra karşı başlayın. Gücünüz yerindeyken problem daha az olacaktır fakat aynı zamanda dönüşte önden gelen rüzgâr daha fazla üşümenize yol açacaktır.
• Karda koşarken dengeleyici kas grupları daha fazla çalışır ve bu nedenle koşu sonrası kendinizi daha yorgun hissedebilirsiniz. Bunu göz önünde bulundurarak daha yavaş ve kısa koşmayı deneyin.
Koşu için kesin yasaklı durumlar
· Yeni geçirilmiş miyokard enfarktüsü, tipik göğüs ağrısı.
· Doğuştan kalp hastalığı
· Kalp kasının kasılma özelliğinin azalması
· Kalp zarının iltihabi hastalığı, kalp kasının iltihabi hastalığı
· Kalp ritim ve iletim bozuklukları

Fitness

En sık görülen sorunlar
Daha çok omuz yaralanmaları, bilek burkulmaları görülebilir. Açık alanda bulunan fitness aletlerinin yanlış kullanımları ise omuz ve diz ağrılarını beraberinde getirmektedir.
Ne yapmalı?
Omuz için yapılan ağırlık çalışmalarında sorunla karşılaşmamak için teknik açıdan dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Örneğin; pull-down hareketini omuz arkasına değil, omuz önüne doğru yapmak, bench-press hareketinde dirsekleri omuz hizasının altına düşürmemek, her türlü harekette alet kolunu veya barı tutarken avuç içleri yüze bakacak şekilde hareket etmek gerekir. Oluşacak yaralanmalar ameliyat gerektirebilmektedir.

Pilates

En sık görülen sorunlar
Pilates, bedenin dengeli tutulmasına yardımcı olan ve omurgayı desteklemekte önemli işlevi olan temel kaslar üzerine yoğunlaşan bir egzersiz programıdır. Amaç; artan esneklik, güç, beden farkındalığı, enerji ve gelişmiş zihinsel konsantrasyondur. Pilates kaslardaki kuvveti artırırken bununla birlikte esnekliği, dengeyi ve koordinasyonu da beraberinde geliştirmektedir. Bu denge kurulamazsa adale hastalıklarına neden olabilir.
Ne yapmalı?
Pilatese başlamadan önce bel fıtığı yönünden mutlaka durum tespiti sağlanmalıdır. Bel fıtığının düzeyine göre FTR veya beyin cerrahisi operasyonu gerekebilir ve tedavisi birkaç ay sürebilir.
Dikkat!
Bel fıtığınız varsa, Pilates sizin için uygun bir spor değildir. Bunun yerine yüzme, cerrahi gerektirmeyen bel fıtıkları için ideal bir spordur.

Egzersiz- Jimnastik

En sık görülen sorunlar
En sık görülen sorunlar El bileği yaralanmaları, el bileği menisküslezyonu, gaglion kistleri, elin sırt kısmındaki krişlerin tendinileri, distal radial fizis lezyonları, dirsek yaralanmaları ve golfçu dirseği en çok karşılaşılan durumlardır.
Ne yapmalı?
Olası sakatlanmalara karşı, öncesinde ısınma ve germe egzersizleri yapılmalı, kaslar ısıtılmalı ve esnetilmelidir. Tedavide, el bileği ateli kullanımından cerrahiye kadar uzanan bir çeşitlilik vardır. El bileği artroskopisi, el bileği üzerinden küçük iki adet delik açılarak bir tanesinden kamera, ikincisinden özel yapılmış aletlerle girilerek el bileği içyapılarının incelenmesidir.

Yüzme

En sık görülen sorunlar
Daha çok omuzla ilgili sakatlıklar, kısa zamanda ve mesafede kuvvet ihtiyacı olan sporcularda tendon kopmaları ve adale yırtıkları görülür.
Ne yapmalı?
Sakatlanma riski çok düşük ya da hiç sakatlık yaşamamış yüzücülerin, özellikle omuz örtüsü (scapular) ve rotator manşon (tendonları omuz etrafına yapışan dört kası içine alan kas grubu) güç ve kontrollerinin yüksek düzeyde olduğunu gösterir. İstirahat ve FTR ile tedavi edilebilirler. Tedavinin süresi 6 aya kadar uzayabilmektedir.

Halı saha maçları

En sık görülen sorunlar
Alt ekstremitede bacak, ayak bileği kırıkları en sık görülen sakatlıklar olarak karşımıza çıkar.
Ne yapmalı?
İyi ısınmalı, uygun zemin ve uygun ayakkabı ile oynanmalıdır. Oluşacak sakatlıklar alçı veya ameliyatla tedavi edilmektedir. Birçok spor türünde olduğu gibi, futbolda da içsel ve dışsal etmenlerin yaralanmada rolü vardır. Zemin koşuları, koruyucu malzeme kullanımı, sporcunun kondisyon düzeyi, sporcunun eğitim düzeyi, sahanın zemini, sahanın aydınlatılması gibi birçok etmen söz konusudur. Yaralanmanın cinsine bağlı olarak iyileşme süreleri 1 hafta ile 6 ay arasında değişmektedir.