Çiftlerin bir sene boyunca düzenli ve korunmadan cinsel ilişkide bulunmalarına rağmen çocuk sahibi olamama durumlarında kısırlıktan söz edilebilir. Korunmadan olmadan 1 sene boyunca düzenli ilişkiye girmiş ancak çocuk sahibi olamamış çiftler, zaman kaybetmeden bir uzmana başvurmalıdır. Yaşı ilerlemiş çiftler ise gebelik için 6 ay bekleyip başvurabilir.
Kısırlık için başvurulan tedaviler, yardımcı üreme tedavileridir. Bu tedaviler zaman zaman maliyetli olabilmekte, çifti manevi olarak yıpratabilmektedir. Ancak bu yöntemlerin artık günümüz koşulları ve teknolojisi ile tıbbi bir zorluğu kalmamıştır. Adayların stres, heyecan gibi manevi yükümlülükleri dışında tedavi anlamında zorlandığını söylemek mümkün değildir. Çiftin gerekli muayeneleri yapıldıktan sonra çifte uygun tedavi yöntemine karar verilir ve tedaviye başlanır.
Kısırlık tedavilerinde en çok önem teşkil eden konuların başında doğru tanı ve doğru yöntem gelmektedir. Kısırlık tedavileri için ilk olarak en kolay ve ekonomik olarak en uygun tedavi yöntemi tercih edilir. Bu yöntemlerden cevap alınamazsa adım adım daha zor tedaviye geçilir.
Kısırlık tedavisindeki yöntemler - Yumurtlama tedavisi: Yumurtlama ile ilgili sorunlar çözülebilir durumdaysa, yumurtlamayı sağlayacak ilaçlar kullanılabilir. Belli aralıklar ile ultrason aracılığı ile yumurtaların gelişimi izlenir.
- Aşılama: Aşılama yöntemi de doğal yollarla gebe kalmaya çalışmış ancak bunu sağlayamamış çiftlere uygulanan bir yöntemdir. Basitçe menini ya da sperm hücrelerinin örneklerinin alınması ve vajinaya ya da rahmin içine bırakılması ile aşılama yöntemi uygulanır.
- Tüp bebek tedavisi: Tüp bebek tedavisi tıp alanının en fazla gelişen alanıdır. Teknolojik imkanlar, uzmanların sahip olduğu deney ve bilgiler sayesinde birçok çiftin yüzü bu sayede gülmüştür.
Erkek kaynaklı kısırlık genel olarak kısırlık sorunu olan insanların %50’sini kapsamaktadır. Yani kısırlık sorunu oranı adayların yarısı, erkek kaynaklı sebeplerden ötürü kısırlık sorunu yaşamaktadır.
Azospermi problemi olan erkekler ve ileri yaş sebebiyle kısırlık sorunu yaşayan kadınlar için zaman oldukça önem teşkil eder. Bu sebeple zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Mikro TESE yöntemi sayesinde erkek adayının menisinde sperm olmasa dahi çocuk sahibi olması sağlanabilmektedir. Ancak bu yönteme başvurabilmek için erkek adayın testislerinde sperm üretimin olması gerekir.
Yumurtlama tedavisi için anne adayına çeşitli ilaçlar verilir. Bu ilaçlarla birden fazla yumurta elde etmek amaçlanır. Düzenli olarak uygulanan ultrasonografi aracılığı ile yumurtaların gelişimi takip edilir. Yumurtalar istenilen boyutlara eriştiğinde yumurtlamaya yardım eden iğneler yapılır ve cinsel ilişkide bulunulması gerekir. Yumurtlama tedavisi, yumurtlama sorunu olan anne ve baba adayları için ilk tedavi seçeneğidir. Bunun dışında nedeni açıklanamayan kısırlık sorunu için de tedavi seçeneklerden biridir. Yumurtlama tedavisiyle uygulanan işlemlerde sperm sayımı normal sınırlarda ise yüzde 15-20 oranında gebelik sağlanabilmektedir.
Aşılama tedavisi, sperm hücrelerinde kusurların olduğu, yumurtlama tedavisinde gebelik sağlanamamış çiftlere önerilen bir diğer tedavi yöntemidir. Açıklanamayan kısırlık sorunlarında da kullanılabilir. Aşılama tedavisi oldukça ekonomik ve kolay bir yöntemdir. Bu sebeple tüp bebek tedavisine başlamadan önce çiftlere aşılama önerilir. Başarı şansları tüp bebek tedavisine göre düşük olsa da oldukça konforlu ve pratik bir tedavi olduğu için denenmesinde sakınca yoktur.
Yumurtlama tedavisi yöntemi ile yumurta gelişimi gerçekleştirildikten sonra yumurtlama iğnesi uygulandıktan ortalama 36 sonra erkek adaydan laboratuvar koşullarında sperm örneği alınır.
Alınan bu sperm örnekleri laboratuvarda yıkama uygulamalarına tabi tutulur. Döllenme şansı arttırılan sperm hücreleri kadının rahmine transfer edilir.
Aşılama tedavisinde esas amaç spermin kalitesini arttırmak ve spermin rahim içine aktarılarak spermin gideceği yolu kısaltmaktır. Bu sayede spermler, yumurtaya daha kolay ve daha kısa yoldan ulaşır.
Aşılama yönteminde gebelik şansı sperm sayısı ile orantılı olmaktadır. Sperm sayı ve kalitesi iyi olduğu taktirde gebelik oranları da iyi olacaktır. Aşılama tedavisinde başarı şansı %20 olmaktadır.
Spermin bozuklukları, yetersizlikleri mevcutsa, yıkama işlemi ardından alınan hareketli sperm sayısı 10 milyonun altındaysa gebelik şansı düşmektedir. 3 aşılama tedavisinde de gebelik sağlanamamışsa tüp bebek tedavisine başvurulur.
Tüp bebek tedavisi oldukça geniş çaplı bir konudur. Ancak kısaca özetlemek gerekirse, kısırlık sorunu olan çiftler için en etkin ve başarılı sonuçlara ulaşılan tedavidir. Kadından yumurta hücresi elde edilir, erkekten sperm hücreleri alınır. Bu yumurta ve sperm hücreleri laboratuar ortamında birleştirilir ve döllendirilir. Ardından bu döllenme sonucu oluşan embryo,anne adayının rahmine aktarılır. Tüp bebek tedavisinin çalışma prensibi budur. İçerisinde birçok yöntem vardır. Kısa ya da uzun protokolde tedavi yapılabilir. Tedavi süresi yaklaşık olarak 20 gündür. Ancak her hastada sorun ve tedavi yöntemi farklı olabileceğinden, süre değişebilir.
Tüp bebek tedavisi bebek sahibi olabilmek için en etkili tedavi yöntemidir. Ancak başarıya ulaşması için çeşitli koşullara ihtiyacı vardır. Kadının yaşı, sperm kalitesi, yumurta kalitesi, bebeğin gelişeceği bir rahmin mevcut olması gibi konular başarıyı etkiler. Kadınların büyük bir kısmı çocuk sahibi olmayı ileri yaşa erteleyip, tüp bebek tedavisi ile gebe sahibi olabileceğini düşünmektedir. Yaş, tüp bebek tedavisinde en önemli faktörlerden biridir. Kadının yaşı ne kadar ilerlemişse, başarı şansı o kadar düşer. Özellikle de 35 yaşından sonra azalmaya başlayan bu şans, 40 yaşında oldukça etkin bir hal alır.
Tüp bebek tedavisi aşamalardan oluşan bir tedavidir. Ülkemizde de tüm dünyada olduğu gibi oldukça yaygındır. Türkiye, başarı konusunda birçok Avrupa ülkesi ve gelişmiş ülke ile yarışmaktadır. Tüm dünyada tüp bebek başarı oranları %60 olarak verilmektedir.
Kısırlık tedavilerinde başarı oranları nedir?
Üreme sistemlerinde herhangi bir problem mevcut olmayan ve doğum kontrol yöntemlerinden hiçbirini kullanmayan,düzenli olarak cinsel ilişkide bulunan 10 çiftten yaklaşık olarak yalnızca 2 tanesi gebe kalabilmektedir. Ancak üreme sisteminde sorun olan çiftlerden bazıları doğal yollardan maalesef ki çocuk sahibi olmayı başaramaz. Bu gibi problemleri olan çiftler için aşılama, yumurtlama ve tüp bebek tedavi yöntemi uygulanarak çocuk sahibi olmaları sağlanabilir. Bu kısırlık tedavileri içerisinde tüp bebek tedavi yöntemleri ile % 60 oranında başarı elde etmek mümkündür.