buse

Şans oyunu nedir, özellikleri ve içeriği hakkında bilinmesi gerekenler
Bu oyun sınıfı nitel olarak bir önceki kadar önemli ve çeşitli fakat ilkesi bakımından onun tam zıddıdır: bir rekabetin düzenli karakterine mukabil, burada kuşkusuz oyunun teknik şartlarında mündemiç olan ama oyuncular tarafından kısmen veya tamamen yeteneklerinin rol oynamadığı bir alanda yaşanan tam bir rastgelelik söz konusudur.
Şans, veya şanssızlık, zar oyunun önceden kestirilemeyen sonuçlarında sembolize edilmiştir. Rekabet oyunları için gerekli olan nefse hâkimiyet, düşünme kabiliyeti, yetenek, beceriklilik, el çabukluğu gibi vasıf ve erdemlerin yerine burada bir pasiflik, bir kenara çekiliş, bir beklenti söz konusudur: kişinin şansına güvenmesi veya kaderine razı olması kendini kanıtlama isteğinin yerini tutar veya ona indirgenir. Belki bu iki tip oyun arasındaki zıddiyet varlık karşısındaki iki farklı tavrın bir simgesidir, ama bu konuda her türlü şematizmden sakınmak gerekir, çünkü kendi hayatında yaratıcı olan bir insan aynı zamanda kumar tutkusundan yakasını kurtaramamış olabilir: nitekim bazı büyük sanatçıların hayatı buna canlı bir örnektir.
Zarla oynanan oyunlardan başka (örneğin, kızmabirader), kumarhanelerde oynanan bakara, yazı mı tura mı, rulet gibi oyunlar, her türlü lotaryalar bu kategoriye girer. Bu oyunların birçoğu aynı zamanda paralı oyunlardır. Nakdî bir kazanç umudu tek başına bu oyunları yarışma oyunlarından ayırt etmeye yetmezse de (çünkü bu rekabet oyunları da gittikçe profesyonelleşmekte ve dolayısıyla onlara katılanlara önemli maddî menfaatler sağla maktadır), para yine de çoğu şans oyunlarının mümeyyiz vasfini teşkil eder : şu bakımdan ki, oyuna konulan para talihe (iyi ve ya kötü) değerini verir, yani para talih oyunun sonucunun belirleyici unsuru olur ve buna karşılık talih de kişinin parayla ilişki sini yoğunlaştırır. Öte yandan şunu da belirtmek gerekir ki, tali veya tesadüf ilkesi oyuncular arasındaki şans eşitliği ilkesini gözetmez, hatta kabiliyetleri hiç dikkate almadığı için onu bir bakıma garanti etmiş olur. Halkın şans oyunlarına bu kadar düşkün olmasının nedenlerinden biri de, şans sayesinde birden zengin olabilmek ümidinin yam sıra, tesadüfün bu eşitleyici etkisidir, herkes talihin sosyal farklılaşma tanımadığını, zenginle fakiri bir tuttuğunu bilir.
Son olarak, şuna da dikkat etmek gerekir ki, rekabet oyunlarıyla şans oyunları arasında net bir ayırım çizgisi çizmek mümkünse de, bu onların bağdaştırılmasını engellemek şöyle dursun aksine iki biçimde bunu kolaylaştırır. Bir taraftan, birçok oyunlar kurallarında iki ilkeye de yer verir: mesela, briç gibi kâğıt oyunlarında bu böyledir ve oyuncular mantıklı düşünerek, he saplar yaparak ve bazen de hileye başvurarak tesadüfün yarattığı elverişsiz bir durumun üstesinden gelmeyle çalışırlar. Domini ve monopol gibi cemiyet oyunları için de aynı şey söylenebilir, zira çeşitli hamleler arasında bir seçim yapabilmek için belirli stratejiler uygulamak gerekebilir ve böylece bu olanaklardan en iyi istifade etmesini bilen oyuncu partiyi kazanır. Öte yandan rekabet oyunlarının sonucu prensip olarak rakiplerin dengeli yeteneklerine bağlı olduğundan, bu oyunların bizzat kendileri müşterek bahis şeklinde, izleyiciler arasında oynanan talih oyunlarına konu olmuşlardır. Bu spor karşılaşmaları (özellikle futbol maçları) için geçerli olduğu gibi, at veya tazı yarışları ve horoz (veya başka hayvan) güreşleri için de geçerlidir. Üçlü bahis veya altılı ganyanın popülaritesi biraz da, paralı bir şans oyunu olduğu halde, müşterek bahisçilerden belirli bir bilgi ve hesap yeteneği istemesine borçludur.